Ahorangi rongoā i te Kura Rongoā i Te Tukerangi
Hae Buckey
eMHIC Special Interest Group on Corrections and Confined Spaces
Ko taku hiahia ki te whakawhanake i ngā utauta tautoko motuhake, muna, ā-hinengaro, i pā ki te whakatutuki i ngā hiahia i NASA mō ngā utauta ā- He uaua nui nga raruraru ā-hinengaro mo nga kaimahi i runga i nga mahi roa, mō ngā tangata i roto i ngā taiao tūhāhā, taiao rāhuitia. Heoi anō, me tino whai pānga ēnei utauta, me te tauwhiti, me te māmā ki te whakamahi hei pupuri i te pūkete kaiwhakamahi. Ko ta mātau whakaaro he nui tonu te whakamahi i te pāpāho tauwhiti, i runga anō i a mātau tauwhitinga o mua ki a Dr. Joe Karere i te Taiwhanga Pāpāho Tauwhiti i Dartmouth. Ko ngā papatono tauwhiti-pāpāho kua hangaia e mātou hei wāhitau i ngā papā, te hauā, me te kuhiki he huinga papatono e kiia nei ko te Teihana Mokowā Mariko. Kua arotakea ngā ihirangi papā ki ētahi tangata i roto i ngā taiao motuhake, kua whakamātauria te ihirangi hauā i roto i tētahi whakamātautau mana tupurangi me ngā ākonga pakihi me ngā ākonga ture, ā, kua akona te papatono kukereke me ngā kaimahi, ā, i roto i tētahi whakamātauranga matapōkere, kua whakahaeretia me ngā ākonga pōhara i Boston. Mā tēnei mahi i kitea ai he mōhiotanga ngā papatono, he nui te whiwhinga mō te māiatanga, mō te whakahauhau, ā, he mārama tonu te whiwhi taupānga i waho o te papatono mokowā. Ko te tino whaitake o rātou hei wāhanga o tētahi papatono āwhina kaimahi, nā te mea ko te hiahia ki te tautoko ā-hinengaro i te hauora o te kaimahi he tino hipa atu i taua kaha e wātea ana. Heoi anō, ko te hipanga kī panuku kei te kohikohi raraunga paihau me ngā kaimahi ka taea te tautoko i tētahi toha nui ki te PCORI, ki te MEI Rānei hei whakanuku i ēnei papatono ki ngā whakamātautau whakatinanatanga tauine-nui. Mā tēnei kaupapa e whakamāori tēnei mahi e tautokona ana e NASA/NSBRI ki tētahi rohe hōu e whai hua nui ana ki ngā kaimahi. Mā tēnei marohi e kohikohi i ngā raraunga e hiahiatia ana mai i ngā kaimahi mō tō rātou pūkete me te whakamahinga o ngā papatono hei tautoko i ngā tono whakawhitinga whakamāori ā muri ake. Kua nekehia e mātou ngā papatono mai i tō rātou puka rorohiko tuatahi ki te tukunga ā-tukutuku, ā, kua waiho ki tētahi tūmau haumaru i Dartmouth, nō reira kāore he ārai hangarau hei whakatinana. E hiahia ana ngā papatono āwhina o te kaimahi i Te Kāreti o Dartmouth-Topmouth rāua ko Te Kāreti o Dartmouth ki te kaha o ēnei papatono, ā, kua reri ki te whai wāhi me te whakauru i ngā kaiuru.
Ko te Koha ki te Pūtaiao
- I arotahi taku mahi tuatahi ki te āhua oropi me te rongoā mokowā. I te tuatahi, i mahi ahau i te wāhanga oropi manawa, me te tānga (a) i raro nei mai i tēnei wā ko te tānga 16 tino tānga i roto i te Tuhitaka o te Oropi Hoatu. Mai i tēnei wā, ko te mahi i runga i te pēhanga āhua o ngā uaua pū o tēnei wā, ka puta ai tētahi pānuitanga tino whakamārama (b), ā, ka whānui tonu te kōrerorerotanga o ngā hua. E rua ngā pukapuka (c) me te (d) i hua ai taku mahi ki te papatono mokowā. Ko te Oropi o te pukapuka Mokowā e kapi ana i ngā āhuatanga katoa o te oropi mokowā, ā, ka whakamahia hei kuputuhi i roto i ngā akoranga e pā ana ki tēnei kaupapa. Ka arotakea e te ūpoko "Tautoko Atamātua: Te tiaki i tētahi Tīma Tōtika" i tēnei pukapuka i ngā āhuatanga katoa o ngā whakamātautau atawhai taupānga tauwhāiti e whakaratohia ana e te rama ātea.
a) Buckey JC, Lane LD, Ineine BD, Watenpaugh E, Whiti SJ, Moore WE, Gaffney FA, Blomqvist CG: Tērā e inoi ana i muri i te rama mokowa. Te Tuhitaka o te Whaiaronga Hoatu 81(1): 7-18, 1996.
b) Buckey JC, Gaffney FA, Lane LD, Ineine BD, Watenpaugh DE, Urutā SJ, Yancy Jr CW, Whāriki D, Blomqvist CG: Pēhanga tini pūtahi i te mokowā. Te Tuhitaka o te Whaiaronga Hoatu 81(1:19-25, 1996.
c) Buckey, JC, Homick, HN. Te Taiwhanga Neurolab Spacelab: Neurolab Research in Space, NASA SP-535, NASA, Hōtata, Kikihi, 2003.
d) Buckey, JC. Oropia Mokowā, Pēhi Whare Wānanga o Oxford, New York, New York, 2006.
- Ko te nuinga o aku mahi ā-hinengaro e pā ana ki te mahi ki te whakawhanake me te whakamātau i te Huinga Mokowā Mariko (VSS) te huinga o ngā papatono whakangungu ā-hinengaro me te raruraru i runga i te ngātahitanga me a Hemi Cartreine, Rehaera Rose, Mark Hegel me ētahi atu. Ko te tānga (a) e whakaatu ana i ngā hua o te mahi o mua o te papatono whakahaere papā VSS, me ngā tānga (b,d,e) he arotakenga o te papatono rongoā kōpae VSS. Ko te tānga (c) he whakamātau mana matapōkere o te ihirangi hau vsS. Ko te tānga (f) he arotakenga o te huinga katoa o ngā papatono i tētahi taiao tūhāhā, taiao huna hoki.
a) Kata JA, Buckey JC,Greenhalgh L, Holland AW, Hegel MT. He papatono pāpāho tauwhiti mō te whakahaere raruraru ā-roto i ngā rama ātea roa. Mokowā Rererangi me te Rongoā Taiao, 76(6 Suppl): B213-25, 2005.
b) Kata JA, Buckey JC,Greenhalgh L, Holland AW, Hegel MT. He papatono pāpāho tauwhiti mō te whakahaere raruraru ā-roto i ngā rama ātea roa. Mokowā Rererangi me te Rongoā Taiao, 76(6 Suppl): B213-25, 2005.
c) Rōhi, RD, Buckey, JC,Zbozinek, TD, Motivala, SJ,Tana, DE, Cartreine, JA, > Craske, MG. Tētahi Whakamātautau Mana Tupurangi o tētahi Papatono Whakangārahi-ā-Rongorau, Rongorau, Whakahaeretanga Hauā me te Whakangungu Manawa. Pīhav Res Ther. Nov 21;51(2):106-112, 2012.
d) Berman MI, Buckey JC, Hull JG, Linardatos E, Strass puta AC, Song SL, Cartreine JA, Hegel MT. Whakahauhau pūtahitanga me ngā putanga kukiki me ngā hua o te raruraru pāhekoheko hiko tauwhiti. Rongoā Whanonga 45:358–375, 2014.
e) Sandoval LR, Buckey JC, Ainslie R, Tombari M, Stone W, Hegel M.T., Randomized Controlled Trial of an interactive-Media-Problem Solving Treatment for Depression, Behavior Therapy, 48(3):413-425, 2017.
r) Epara AP, Ngā Hoa KO, Binsted KA, Hegel MT, Buckey JC. Te ArotakeNga Āhuatanga Āhuatanga Motuhake, ā-Rorohiko i te Tairitenga KIA ORA-SEAS Mars Analog. Aerosp Med Hum Perform, 87(11:912-920, 2016.
g) Etahipa AP, Te Ariki MD, Ngā Hoa AM, Cowan DR, Hegel MT, Buckey JC. Whakangaro me ngā Tirohanga Noa Immersive I Whakaaturia Mā te Mariko Ao. Aerosp Med Hum Perform, 88(6):520-526, 2017.